หลักของความเปลี่นแปลงมีทั้งเกิดจากปัจจัยภายนอกและจากปัจจัยภายใน ผู้นำที่ดีต้องมีการนำหลักบริหารการเปลี่ยนแปลงมาใช้งานให้เหมาะสมต่อสถานการณ์ ให้เห็นถึงความเปลี่ยนแปลงที่มีอยู่ในโลกนี้ ทั้งการเปลี่ยนแปลงตามธรรมชาติ (Natural Transformation) การเปลี่ยนแปลงตามสภาพแวดล้อม (Environmental Change) และการเปลี่ยนแปลงตามยุคเศรษฐศาสตร์อุตสาหกรรม (Economic Industrial Age) นั้นคือกฎของการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น

ในบทความนี้เราจะกล่าวถึงผู้ที่มีบทบาทที่สำคัญในการเปลี่ยนแปลง แผนปฏิบัติการบริหารการเปลี่ยนแปลงและบทบาทของ ผู้นำการเปลี่ยนแปลงที่จะนำการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นมาปรับองค์กรให้สอดคล้องกับการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นเป็นองค์กรแบบมีชีวิต (Organic Organization) เป็นไปตามธรรมชาติของการเปลี่ยนแปลง ให้เห็นว่าถ้าเกิดมีสถานการณ์การเปลี่ยนแปลงในรูปแบบนี้เราจะต้องใช้วิธีการใดในการจัดการ มีขั้นตอนในแต่ละขั้นตอนอย่างไร กลยุทธ์ทางการทหารของซุนวูก็เช่นเดี่ยวกันคือ ไม่มีกฎเกณฑ์ตายตัว ขึ้นอยู่กับสถานการณ์ แต่ได้วางแผนกลยุทธ์ว่าถ้าสถานการณ์เปลี่ยนไปจะต้องใช้กลยุทธ์อย่างไรในการจัดการ มีการบริหารการเปลี่ยนแปลงโดยการวางเงื่อนไขของสถานการณ์ที่เกิด และนำกลยุทธ์ที่ต้องใช้มาใช้โดยมีแม่ทัพเป็นหลักสำคัญ ปัจจัยสำคัญประการหนึ่งในการขับเคลื่อนองค์กรสู่ความสำเร็จนั้น คือ ความสามารถของผู้นำ ผู้นำที่มีประสิทธิภาพจะต้องมีลักษณะของความชาญฉลาด

แต่ Mr.Alvin Toffler ผู้เขียนหนังสือชื่อว่า "คลื่นลูกที่ 3 The Third Wave" มีมุมมองในการเปลี่ยนแปลงตามยุคตามสมัย ให้เห็นอดีตและให้เห็นแนวโน้มในอนาคตเพื่อการวางแผนตามแนวโน้มของการเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดขึ้นของผู้บริหารที่ต้องเห็นและ
พยากรณ์แนวโน้มการเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดขึ้นในอนาคต

จะเห็นว่าผู้นำการเปลี่ยนแปลงและวิธีการบริหารการเปลี่ยนแปลงเป็นสิ่งที่จะต้องศึกษา โดยแบ่งออกเป็นการเปลี่ยนแปลงจากปัจจัยภายนอกและการเปลี่ยนแปลงจากปัจจัยภายใน ดังนี้

การเปลี่ยนแปลงจากปัจจัยภายนอก (External Change Factor)
เป็นการเรียนรู้การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น ให้มีความเข้าใจถึงการเปลี่ยนแปลงที่มีหลากหลายรูปแบบที่สามารถรับรู้ได้ สามารถพยากรณ์ได้ การเปลี่ยนแปลงหลักที่เกิดขึ้นสามารถแบ่งได้ ดังนี้

การเปลี่ยนแปลงจากปัจจัยภายใน (Internal Change Factor)
เป็นขั้นตอนและวิธีการบริหารการเปลี่ยนแปลงที่จะเตรียมความพร้อมในการบริหารและจะกล่าวถึงสภาพจิตใจ ความรู้สึกของบุคคลที่มีผลจากการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น และที่สำคัญ คือ ผู้นำการเปลี่ยนแปลงจะทำอย่างไรให้การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นเป็นผลดีต่อองค์กรและต่อบุคคลากร ซึ่งประกอบด้วย

1. ผู้นำแห่งการเปลี่ยนแปลง (Change Agent), ผู้นำแห่งการแลกเปลี่ยน (Transactional Leadership) และผู้นำแห่งการแปลงรูป (Transformational Leadership)
2. การบริหารงานการเปลี่ยนแปลงขององค์กร (Management of Planned Organization Change)
3. บทบาทของผู้นำการเปลี่ยนแปลง (Role of Change Agent)
4. แผนปฏิบัติการบริหารการเปลี่ยนแปลง (Change Management Plan)

ในตอนที่แล้วได้กล่าวถึงการเปลี่ยนแปลงจากปัจจัยภายนอก ในบทนี้จะกล่าวต่อปัจจัยภายนอกด้านการแข่งขัน และจะกล่าวถึงการเปลี่ยนแปลงที่เป็นปัจจัยภายในที่ว่าด้วยผู้นำแห่งการแปลงรูป (Transformational Leadership), ผู้นำแห่งการแลกเปลี่ยน (Transactional Leadership) และผู้นำแห่งการเปลี่ยนแปลง (Change Agent) เพื่อการบริหารการเปลี่ยนแปลง (Chagne Management) ที่สมบูรณ์

การเปลี่ยนแปลงตามภาวะของการแข่งขันทางธุรกิจ (Competitive Advantage)
Prof. Michael E. Porter มีการพูดถึงการแข่งขันทางธุรกิจที่มีปัจจัยการเปลี่ยนแปลงจากภายนอก โดยให้มีการเน้นเรื่องจุดที่ยืน (Position of Business) ของธุรกิจว่าวางสถานะของธุรกิจมีตำแหน่งอยู่งตรงไหน และจะต้องใส่ใจใจสภาพแวดล้อมทางธุรกิจอย่างไร เพื่อรักษาสภาพการแข่งขันทางธุรกิจอย่างได้เปรียบด้วยเช่นกัน Five Forces Model of Competition อยู่ 5 ประการ คือ

1. New Potential Entrants ผู้บุกรุกหน้าใหม่/คู่แข่งรายใหม่ การดำเนินธุรกิจในปัจจุบัน คู่แข่งรายใหม่ในธุรกิจย่อมเกิดขึ้นได้เสมอตลอดเวลาของวงจรธุรกิจ ไม่ว่าจะเป็นธุรกิจผลิตสินค้า ธุรกิจให้บริการ การทำงานอย่างมีประสิทธิภาพ การรักษาคุณภาพ ย่อมเป็นกำแพงป้องกันชั้นดีต่อคู่แข่งขันรายใหม่
2. Buyers ลูกค้า (ประจำ) Costomer ลูกค้า คือ ผู้ที่สำคัญที่สุดในการทำธุรกิจ ความต้องการของลูกค้าคืองานที่เราจะต้องดำเนินการให้บรรลุถึงความพึงพอใจ จะเห็นว่าลูกค้าจะมีอำนาจในการต่อรองเป็นอย่างมาก
3. Suppliers ผู้ผลิต (ถ้าเราเป็นคนขาย) / ผู้ป้อนวัตถุดิบ (ถ้าเราเป็นผู้ผลิต) การทำธุรกิจต้นทุนที่สำคัญที่สุดคือวัตถุดิบและอุปกรณ์เครื่องใช้ การลดต้นทุนที่ดีของการทำธุรกิจก็คือการสร้างข้อต่อรองที่ดีต่อผู้ขาย (Suppliers) บนความรู้สึกที่ดี ที่ซื่อสัตย์ซึ่งกันและกันบนความไว้วางใจฉันท์ผู้ร่วมทุนทางธุรกิจ
4. Substitutes ผลิตภัณฑ์ทดแทน (สินค้า/บริการ) นวัตกรรมของสินค้าหรือบริการในโลกปัจจุบันที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วด้วยเทคโนโลยี สิ่งใหม่ๆ ย่อมเข้ามาทดแทนสิ่งเก่าๆ ได้อยู่เสมอ แรงผลักดันจะมีอยู่สูงก็ขึ้นกันความต้องการของลูกค้าและเทคโนโลยีที่เปลี่ยนแปลงได้อย่างรวดเร็ว
5. Industry Competitors ผู้ผลิต/ผู้แข่งขันที่มีอยู่เดิมในปัจจุบันของธุรกิจนั้น สภาพการแข่งขันในกลุ่มธุรกิจเดียวกันหรือข้างเคียง ย่อมทำให้เกิดการต่อสู้เพื่อความอยู่รอดทางธุรกิจ การวางแผนธุรกิจแบบรู้เขารู้เรารบร้อยครั้ง ชนะร้อยครั้งจึงสำคัญยิ่งบนการแข่งขัน

จะเห็นว่าปัจจัยจากการแข่งขันเป็นส่วนที่สำคัญมากต่อการเปลี่ยนแปลง เป็นความอยู่รอดทางธุรกิจเป็นการเปลี่ยนแปลงที่มีผลต่อธุรกิจที่เราสามารถเรียกว่ากลยุทธ์ทางการต่อสู้ที่ต้องครบเครื่อง เป็นศิลปะการต่อสู้แบบประชิตตัว ห้ามกะพริบตา เป็นการแข่งขันในรูปแบบที่เราต้องให้มุมมองทุกด้านให้เป็นประโยชน์ในการแข่งขันทางธุรกิจ

1 | 2 | 3